વ્યક્તિ પરિચય - દેવાધી દેવ મહાદેવ

👑 સૃષ્ટિના સંહારક શિવજી  👑

👉 સ્થાન: કૈલાસ પર્વત

👉 મંત્ર ૐ નમ: શિવાય

👉 શસ્ત્ર: ત્રિશૂળ

👉 ચિહ્નો: લિંગ

👉 સાથી: પાર્વતી

👉 સંતાન: ગણેશ, કાર્તિકેય

👉 વાહન: નંદી

👉 ઉત્સવો: મહાશિવરાત્રિ

👑 સૃષ્ટિના સંહારક શિવજી ને ત્રણ મુખ્ય દેવોમાંના એક માનવામાં આવે છે. અન્ય દેવોની જેમ શિવને મૂર્તિ રૂપે નહી પૂજતા તેમનું પૂજન લિંગ સ્વરૂપે કરવામાં આવે છે. શિવ પરિવારમાં ભગવાન શંકર, માતા પાર્વતી અને તેમના પુત્રો ગણેશ અને કાર્તિકેયનો સમાવેશ થાય છે. શિવજીની એક પુત્રી ઓખાનો પણ પુરાણોમાં ઉલ્લેખ જોવા મળે છે, પરંતુ સામાન્ય રીતે શિવ પરિવારમાં તેમની ગણતરી કરવામાં આવતી નથી. આ ઉપરાંત શિવ મંદિરોમાં હનુમાન, કાચબો અને પોઠીયો પણ શિવ પરિવારની સાથે જોવા મળે છે. દક્ષિણ ભારતમાં કાર્તિકેયને મુરુગન સ્વામી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ગુજરાતમાં હનુમાન અને ગણેશનાં અલાયદા મંદિરો પણ જોવા મળે છે પરંતુ કાર્તિકેયનું અલાયદુ મંદિર જોવા મળતું નથી કે નથી તો તે શિવાલય (શિવ મંદિર)માં જોવા મળતાં, તેનુ કારણ એ છે કે ગુજરાતમાં કાર્તિકેયની દેવ તરીકે પૂજા થતી નથી.

👑 શિવ કોણ છે ?

👉 શાસ્ત્રો પ્રમાણે, શિવ ભગવાન હિમાલયમાં વસતા દેવ હતા. પાર્વતી એમના પત્ની હતા અને ગણેશ અને કાર્તિક તેમના પુત્રો હતા. આ ભૌતિક લાક્ષણિકતાઓ છે પરંતુ ખરી રીતે કોઈપણ વ્યક્તિ જે આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે તેને 'શિવ'ની આંતરિક દશા પ્રાપ્ત થાય છે.

👑 તેઓ 'નીલકંઠ' તરીકે પણ શા માટે ઓળખાય છે ?

👉 'નીલકંઠ' શબ્દનો સાર એટલે, જેણે જગત તરફથી મળેલું ઝેર (નિંદા અને અપમાન) સમતાથી પી લીધું અને છતાંપણ સામાને આશીર્વાદ આપ્યા, તેથી તેઓ શિવ બન્યા. ભગવાન દત્તાત્રેયને કાર્તિકેયનો અવતાર માનવામાં આવતો હોવાથી, તેમના અનુયાયીઓ કાર્તિકેયની પૂજા કરતા હોય છે.

👑 શિવાલયની રચના:-

👉 ભગવાન શિવનાં મંદિરને શિવાલય અથવા શિવમંદિર કહેવામા આવે છે. બીજી એક એ પણ ખાસિયત છે કે અન્ય દેવી દેવતાઓનું સ્થાપન મંદિરોમાં મૂર્તિ સ્વરૂપે થાય છે પરંતુ અજન્મા એવા ભગવાન શિવનું સ્થાપન લિંગ સ્વરૂપે થાય છે. ભગવાન શિવ તો એવા દેવ છે કે જેમણે હંમેશા માણસોની વસ્તીથી અલગ અને એકાંત જગ્યા વધારે પસંદ કરી છે. તેવીજ રીતે તેમના શિવાલયો પણ જંગલ અથવા તો ગામથી થોડા દુર જોવા મળે છે.

👉 મહાદેવનાં શણગાર તથા પૂજનવિધીમાં પણ જંગલની કુદરતી વસ્તુઓનો જ ઉપયોગ જોવા મળે છે. જેમાં વનનાં ફુલો ધતુરો, બીલીપત્ર, રૂદ્રાક્ષ શણગાર તરીકે, શરીર ઉપર ભસ્મનું લેપન, વાહનમાં પોઠીયો, વગાડવામાં ડમરૂં, શરીરે જટાજુટ સર્પોની માળા અને પોશાકમાં હાથી કે વાઘનું ચામડું હોય છે. પૂજનવિધીમાં પાણીનો લોટો અને થોડા બીલીપત્રનાં પાન. શિવને આમ તો મંદિરની પણ જરૂર નથી, પથ્થરનાં ઓટલે, ઝાડની નીચે, ડુંગરની ટોચે પણ આ ભોળિયોનાથ બીરાજી જાય છે.

👉 સ્વયંભૂ ગણાતા બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશમાં શંકરને સદાશિવ કહેવાય છે. શિવનું મંદિર શાસ્ત્રોકત દ્રષ્ટિએ જીવનમાં માનવદેહ અને મનનું પ્રતીક અને ભાવના બની રહે છે. સર્વનું કલ્યાણ કરનારા શિવનાં શિવાલયમાં વાસ્તુશાસ્ત્ર-શિલ્પકલાવિધાનમાં તેમજ માનવજીવન માટે આશિષ ગણાતી અષ્ટાંગયોગ કલ્પના સાકાર થાય છે. 

👑 શિવનાં અન્ય નામો:- 

👉 શંકર

👉 મહાદેવ

👉 શંભુ

👉 હર

👉 આશુતોષ

👉 ચંદ્રમૌલી

👉 પિનાકપાણિ

👉 રુદ્ર

👉 ભોલાનાથ

👉 નિલકંઠ

📣 નોંધ:- શૈક્ષણિક માહિતી, બાળ ઉપયોગી માહિતી અને શિક્ષક ઉપયોગી માહિતી મેળવવા ગૃપમાં જોડાવા વિનંતી...

📲 નીચેની લીંક પર ક્લિક કરો અને ગૃપમાં જોડાવ. જેમાં આપને દરરોજ અગત્યના શૈક્ષણિક સમાચાર | મોટીવેશનલ વિડીયો | પ્રેરક વાર્તા Mp૩ | મારા નવા યુટ્યુબ વિડીયોના અપડેટ | બ્લોગ અપડેટ્સ વગેરે મળશે.

📲  Join My WhatsApp Group Number - 5 Click Here

📲  Join My Telegram Channel Please Click Here